สมุนไพรไทยที่ใบสามารถนำมาใช้ประโยชน์ในการรักษาโรคได้นั้นมีหลากหลาย หนึ่งในนั้น คือ บัวบกที่ช่วยคลายร้อนให้กับร่างได้เป็นอย่างดี จะคั้นเป็นน้ำหรือกินเป็นผักแกล้มจิ้มน้ำพริกก็ดีทีเดียว นอกจากนี้ บัวบก ยังมีสรรพคุณอีกมาก ถึงแม้ว่ารสชาติจะขมไปนิด แต่พิชิตโรคได้ชะงัดนัก
ข้อมูลทั่วไป
บัวบกพืชช่วยลดความร้อนในร่างกาย นิยมใช้ใบมารักษาอาการต่างๆ เช่น ท้องเสีย ท้องอืด บำรุงสมอง เป็นต้น ก่อนที่จะทราบถึงสรรพคุณต่างๆ อีกนับไม่ถ้วนเกี่ยวกับบัวบก ควรทราบถึงลักษณะต่างๆของสมุนไพรตัวนี้ก่อน
บัวบก(Asiatic Pennywort) มีชื่อทางวิทยาศาสตร์ว่า Centella Asiatic Urban เป็นพืชล้มลุก ลำต้นเลื้อยตามพื้นดิน รากงอกตามข้อของลำต้น
ลักษณะบัวบกทางพฤกษศาสตร์
บัวบกประกอบด้วยส่วนต่างๆรวมเป็นต้นสมุนไพรที่ทุกคนสามารถนำทุกส่วนมาใช้เพื่อการป้องกันและรักษาโรคได้ โดยแต่ละส่วนมีลักษณะ ดังนี้
ใบ : ใบเดี่ยว ออกเรียงสลับกันเป็นกระจุก ใบคล้ายรูปไต คือ มีรูปร่างกลมส่วนฐานโค้งเว้าเข้าหากัน ขอบใบเป็นรูปคลื่นหยักเล็กน้อย สีเขียวมีขนบริเวณแผ่นใบ ก้านใบยาว
ดอก : ดอกเป็นดอกขนาดเล็ก ออกดอกตามซอกใบเป็นช่อคล้ายซี่ร่ม ประมาณ 2- 5 ช่อ แต่ละช่อมี่ดอก 4- 5 ดอก มีกลีบดอก 5 กลีบ
ผล : ผลแบน แห้งแตก เมล็ดสีดำ
สรรพคุณและประโยชน์บัวบก
เมื่อทราบลักษณะของบัวบก แล้วการทำความเข้าใจในสรรพคุณของบัวบกก็เป็นสิ่งจำเป็นไม่น้อยเลย เพราะเมื่อได้ศึกษาเกี่ยวกับสมุนไพรชนิดนี้แล้วคุณจะรักบัวที่เป็นทั้งไม้ประดับและยารักษาโรคที่อยู่ในรูแบบของพืช ที่จะช่วยให้อาการเจ็บป่วยบรรเทาลงได้ในระดับหนึ่ง จนลืมความขมของรสชาติเลยทีเดียวบัวบก มีสรรพคุณแยกตามส่วนต่างๆ ดังนี้
สรรพคุณของใบบัวบก ใบบัวบกรสขม ช่วยลดอาการอักเสบ ช่วยบรรเทาอาการปวดท้อง แก้ดีซ่าน
แก้บิด นิยมนำใบสดต้มกับน้ำดื่มแก้นิ่ว และสาร Asiaticoside สามารถแก้แผลโรคเรื้อนได้ แต่ต้องนำมาทำยาก่อน
สรรพคุณของต้นบัวบก ใช้บำรุงหัวใจ รักษาอาการอ่อนเพลีย รักษาแผลที่เกิดจากไฟไหม้ น้ำร้อนลวก นอกจากนี้ยังมีส่วนช่วยในการห้ามเลือด ช่วยลดความดันแก้ช้ำใน
สรรพคุณของเมล็ดบัวบก ใช้เป็นยาแก้ไข้ บรรเทาอาการปวดศรีษะ
สรรพคุณของบัวบกมักมีมากบริเวณใบ ซึ่งใบจะเหมาะกับคนที่ขี้ร้อน เนื่องจากบัวบกเป็นสมุนไพรที่มีฤทธิ์เย็น ซึ่งใบบัวบกมีสรรพคุณอีกมาก ดังต่อไปนี้
- แก้ร้อนใน ถอนพิษไข้
- ช่วยยับยั้งและชะลอการขยายตัวของเซลล์มะเร็ง
- ช่วยลดระดับน้ำตาลในเลือดของผู้ป่วยเบาหวานและช่วยลดความดันโลหิตสูง
- ช่วยรักษาอาการโลหิตจาง
- ช่วยรักษาโรคเลือด
- ช่วยปรับน้ำดีในร่างกายให้มีความสมดุล
- ช่วยสร้างเนื้อเยื่อทำให้แผลหายเร็วขึ้น
- ช่วยในการรักษาอาการด่างขาวของผิวหนัง
- น้ำมันจากใบบัวบกช่วยบำรุงเส้นผม ทำให้ผมดกดำ แก้ปัญหาผมร่วงและผมหงอก
- ใช้ลบรอยตีนกาได้
ประโยชน์ของใบบัวบก
- ช่วยคืนความอ่อนเยาว์ให้ผิวหน้า
- ช่วยสร้างคอลลาเจนและอีลาสติน
- ช่วยต่อต้านการเสื่อมของเซลล์ในร่างกาย
- ช่วยบำรุงและรักษาดวงตาเพราะมีวิตามินเอสูง
- ช่วยให้ความจำดีขึ้น ช่วยแก้ปัญหาสมาธิสั้น
- ช่วยให้หลับง่าย เนื่องจากช่วยเสริมสร้างการทำงานของกาบา (GABA)
ข้อควรระวังการดื่มบัวบก
แม้ว่าบัวบก จะมีสรรพคุณและประโยชน์กับการรักษาโรคมากเพียงใด กระนั้นก็ตามยังมีข้อควรระวังหากต้องการทานบัวบกเป็นยา ดังนี้
- บัวบกไม่เหมาะสมสำหรับคนที่ไม่ชอบอากาศหนาวหรือท้องอืด
- หากต้องการดื่มน้ำบัวบกทุกวันให้ดื่มวันละ 50 มิลลิลิตร
- หากทานเป็นยาบำรุงให้ทานตามขนาดที่ระบุไว้ หากทานใบสดให้ทานวันละ 2- 3 ใบ
- หากทานเป็นผักให้ทาน 10 -20 ใบ ต่อสัปดาห์
- การเก็บบัวบกควรเก็บทั้งต้น
- ไม่ควรนำใบบัวบกตากแดด เพราะจะทำให้สูญเสียคุณค่าทางตัวยาที่มีอยู่ในน้ำมันหอมระเหย
- สารสกัดจากใบบัวบกมีคุณสมบัติช่วยลดการระคายเคืองผิวและปลอดภัยต่อร่างกาย นอกจากนี้ยังใช้เป็นส่วนหนึ่งของส่วนผสมในการผลิตเครื่องสำอาง
บัวบก จึงจัดเป็นสมุนไพรที่เป็นยารักษาโรคได้อย่างดี นอกจากนี้ยังมีประโยชน์ในการใช้เป็นตัวยาทางการแพทย์อีกด้วย ซึ่งปัจจุบันมีการผลิตออกมาในรูปแบบของแคปซูลเพื่อให้ทานง่าย แต่ควรทานในปริมาณที่ร่างกายต้องการ เพื่อไม่ให้ร่างกายเสียสมดุล อีกทั้ง บัวบก ยังช่วยรักษาโรคและอาการต่างๆอย่างได้ผล
ที่มา facebook
อ่านต่อที่ พืชสมุนไพร
