สมุนไพรไทยอย่าง รากสามสิบ ช่วยรักษาโรคที่ใครหลายคนอาจคาดไม่ถึงอย่างโควิด -19 ซึ่งมีความเหมาะสมกับที่ได้รับสมญานาม “ราชินีสมุนไพร” ได้ โดยการศึกษาวิจัยจากทีมแพทย์แผนไทยที่ร่วมกันคิดค้นเพื่อการรักษาและการป้องกันโรคที่ได้ผลดี รากสามสิบ จึงเป็นสมุนไพรอีกหนึ่งตัวที่มีความสำคัญในการรักษาโรคได้ชะงัดนัก
ข้อมูลทั่วไป
รากสามสิบ มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Asparagus race mosus Willd เป็นไม้เถาเนื้อแข็งเลื้อยพันต้นไม้อื่นด้วยหนาม เลื้อยพันต้นไม้อื่นสูงประมาณ 1.5 – 4 เมตร แตกแขนงเป็นเถาห่างๆ ลำต้นเป็นสีเขียวหรือสีขาวแกมเหลือง เถามีขนาดเล็กเรียว กลม เรียบ ลื่นเป็นมัน เส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 2-5 มิลลิเมตร เถาอ่อนเป็นเหลี่ยมมีหนามแหลมบริเวณข้อเถา หนามมีลักษณะโค้งกลับ ยาวประมาณ 1 – 4 มิลลิเมตร กิ่งแตกรอบข้อ มีสีเขียว แบน รูปขอบขนานปลายแหลม กว้าง 0.5 – 1 มิลลิเมตร ยาว 0.5 – 2.5 มิลลิเมตร มีเหง้าและรากอยู่ใต้ดิน เหง้าเป็นกระจุกคล้ายกระสวย รากออกเป็นพวงคล้ายรากกระชาย กระจายขยายพันธุ์บริเวณประเทศไทย อินเดีย อินโดนีเซีย มาเลเซีย ศรีลังกา จีน และออสเตรเลีย
ใบรากสามสิบ เป็นใบเดี่ยว แข็ง ออกรอบข้อเป็นฝอยคล้ายหางกระรอก ออกเรียงเป็นกระจุก 3-4 ใบ เป็นรูปเข็มขนาดเล็ก ปลายใบและโคนใบแหลมรูปเคียว สีเขียว กว้าง 0,5 – 1 มิลลิเมตร ยาว 10 – 36 มิลลิเมตร มี 3 สัน รูปสามเหลี่ยม บริเวณซอกกระจุกใบมีหนาม ก้านใบยาว 13 -20 เซนติเมตร
ดอก รากสามสิบ ออกเป็นช่อกระจุก ยาว 2-4 เซนติเมตร โดยออกบริเวณปลายกิ่ง ซอกใบ ข้อเถา มีสีขาวกลิ่นหอม ในหนึ่งช่อมี่ 12 – 17 ดอก ก้านดอกย่อยยาว 2 มิลลิเมตร มีกลีบ 6 กลีบ วงนอก 3 วงใน 3 กลีบเป็นรูปขอบขนานปลายกลีบมน ขอบเรียบ กว้าง 0.5 – 1 มิลลิเมตร ยาว 2.5 – 3.5 มิลลิเมตร กลีบดอกบางย่นโคนกลีบเชื่อมติดกันเป็นรูปหลอดดอกเข็ม ยาวประมาณ 2 -3 มิลลิเมตร ส่วนปลายแยกเป็นแฉก เกสรเชื่อมตรงข้ามกับกลีบเป็นเส้นเล็ก 6 อัน ก้านชูอับเรณูสีขาว อับเรณูมีสีน้ำตาลเข้ม รังไข่เป็นรูปไข่ กลีบเหนือวงกลีบยาว 1 มิลลิเมตร มี 2 ช่อง แต่ละช่องมีออวุล 2 เมล็ด หรือมากกว่านั้น ก้านเกสรตัวเมียสั้น ยอดเกสรตัวเมียแยกเป็น 2 แฉกขนาดเล็ก ออกดอกช่วงเดือนเมษายนถึงเดือนมิถุนายน
ผลและเมล็ด รากสามสิบ ค่อนข้างกลม เป็นพู 3 พู ผิวผลเรียบเป็นมัน ขนาดเส้นผ่านศูนย์กลาง 4- 6 มิลลิเมตร ผลอ่อนสีเขียวและจะเปลี่ยนเป็นสีแดงหรือม่วงแดงเมื่อสุก 1 ผล มี 2- 6 เมล็ด มีสีดำเปลือกแข็งแต่เปราะ ผลออกช่วงเดือนเมษายนถึงเดือนกรกฎาคม
สรรพคุณรากสามสิบ
สมุนไพรทุกชนิดล้วนมีสรรพคุณและประโยชน์ในตัวของมัน เช่นเดียวกันกับ รากสามสิบ ที่มีสรรพคุณเป็นยารักษาโรคได้หลากหลาย จากส่วนต่างๆของต้นรากสามสิบ ซึ่งมีสรรพคุณ ดังต่อไปนี้
1 ใช้เป็นยาบำรุงกำลัง
2 ใช้เป็นยากระษัยเส้น
3 ใช้เป็นยาแก้วิงเวียน
4 ใช้เป็นยาลดความดันโลหิตและเป็นยาลดไขมันในเส้นเลือด
5 ช่วยลดระดับน้ำตาลในเลือด เนื่องจาก รากสามสิบมีฤทธิ์ในการกระตุ้นการทำงานของตับอ่อน จึงช่วยเพิ่มการผลิตอินซูลิน
6 ใช้เป็นยารักษาโรคคอพอก
7 ใช้เป็นยาถอนพิษไข้
8 ใช้เป็นยาแก้ร้อนในกระหายน้ำ
9 ใช้เป็นยาแก้ไอ ช่วยขับเสมหะ
10 ช่วยขับลม ลดกรดในกระเพาะอาหาร
11 ใช้เป็นยาระบาย
12 ใช้เป็นยาขับปัสสาวะ
13 รักษาอาการประจำเดือนมาไม่ปกติ
14 ใช้เป็นยาบำรุงตับและปอด
15 ช่วยขับน้ำนม
16 ช่วยบรรเทาอาการปวดเมื่อย
นอกจากนี้รากสามสิบ ยังมีสรรพคุณช่วยในการปรับสมดุลในเพศหญิง คือ แก้ไขทุกปัญหาของคุณผู้หญิง เช่น เพิ่มขนาดหน้าอกและสะโพก ช่วยกระชับช่องคลอด ช่วยให้มดลูกเข้าอู่เร็ว ลดไขมันส่วนเกิน ลดสิวฝ้า ช่วยให้ผิวหน้าขาวใส
ทั้งหมดนี้เป็นสรรพคุณและประโยชน์ของ รากสามสิบที่ให้ได้ศึกษากันอย่างละเอียดถี่ถ้วนก่อนที่จะนำมาบริโภค แต่เป็นเพียงส่วนหนึ่งเท่านั้น หากต้องการศึกษาเกี่ยวกับ รากสามสิบ อย่างลึกซึ้งควรศึกษาและทำความเข้าใจในทุกประเด็นเพื่อการนำมาใช้เป็นยาและป้องกันโรคได้อย่างถูกวิธี ให้สมกับที่เป็นสมุนไพรที่สามารถป้องกันและรักษษโรคระบาดใหม่ที่เกิดจากไวรัส CORONA อย่างโควิด – 19 ได้อย่างดี
เครดิตภาพ : www.123rf.com
อ่านต่อที่ 10 สมุนไพรลดความดัน ที่หาทานได้ไม่ยาก
