กระชาย หรือ กระชายขาว สมุนไพรไทยบ้านๆอีกหนึ่งชนิดที่มีสรรพคุณอันทรงคุณค่าและยังได้รับความนิยมอย่างต่อเนื่องตั้งแต่อดีตกระทั่งปัจจุบัน ได้มีการนำมาสกัดเป็นชนิดแคปซูลเพื่อให้ทานง่ายโดยเฉพาะในผู้ป่วยที่เป็น CORONA VIRUS 2019 เนื่องจากพบว่าช่วยสร้างภูมิต้านทานบางชนิดให้กับร่างกายได้ดี นอกจากนี้ยังนำ กระชาย มาเป็นส่วนหนึ่งของการประกอบอาหารด้วย
ข้อมูลทั่วไป
กระชาย (กระชายขาว) มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Boesenbergia rotunda (Fingerroot หรือ Chinese ginger) ชื่อท้องถิ่นอื่น อาทิ ว่านพระอาทิตย์ กระชายดำ กระแอน ขิงทราย เป็นต้น
ต้นกระชาย มีถิ่นกำเนิดในเขตร้อนบริเวณเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ เป็นไม้ล้มลุก เหง้าสั้น แตกหน่อ รากอวบ รูปทรงกระบอกหรือรูปทรงไข่ค่อนข้างยาว ปลายเรียว ยาว 4 – 10 เซนติเมตร กว้าง 1- 2 เซนติเมตร ออกเป็นกระจุก ผิวสีน้ำตาลอ่อน เนื้อสีเหลืองกลิ่นหอม
ใบกระชาย ใบเดี่ยว เรียงสลับ ลักษณะเป็นรูปวงรี ยาว 12 – 50 เซนติเมตร กว้าง 5 – 12 เซนติเมตร โคนใบมน ปลายใบเรียวแหลม ขอบเรียบ เส้นกลางใบ กาบใบด้านบนจะเป็นร่อง ด้านล่างเป็นสันนูน ใบเรียบยาวประมาณ 7- 25 เซนติเมตร มีลิ้นใบระหว่างก้านใบและกาบใบ
ดอกกระชาย ออกดอกเป็นช่อแบบช่อเชิงลด ดอกออกส่วนยอดระหว่างกาบใบคู่ในสุด ยาว 5 เซนติเมตร มีใบประดับ 2 ใบ สีขาวหรือสีขาวอมชมพูอ่อน กลีบสีเหลืองคล้ายรูปใบหอก กว้าง 8 มิลลิเมตร ยาว 3.5 – 4.5 เซนติเมตร โคนติดกันเป็นหลอด ยาว 6 เซนติเมตร ปลายแยก 3 กลีบ รูปใบหอก มีกลีบใหญ่ 1 กลีบ กว้าง 7 มิลลิเมตร ยาว 1.8 เซนติเมตร อีก 2 กลีบมีขนาดเท่ากัน กว้าง 5 มิลลิเมตร ยาว 1.5 ซนติเมตร เกสรตัวผู้ 6 ตัว ซึ่งในส่วนของกลีบดอกมีรายละเอียดค่อนข้างมากทั้งนี้เพื่อให้แยกกันได้อย่างชัดเจนสำหรับกระชายแต่ละสี ผลกระชาย ผลแตกเป็นสามเสี่ยง เมล็ดใหญ่
สรรพคุณกระชาย
กระชาย สมุนไพรที่มีสรรพคุณทางยาในการรักษาโรคมหาศาล จนได้รับสมญานามในวงการแพทย์แผนไทยว่า “โสมไทย” เนื่องจากมีรูปร่างและสรรพคุณที่ค่อนข้างใกล้เคียงกัน เช่น บำรุงกำลังและช่วยเสริมสมรรถภาพทางเพศ สำหรับสรรพคุณอื่นๆของกระชาย มีดังต่อไปนี้
1 เป็นยาอายุวัฒนะ
2 ช่วยบำรุงธาตุภายในร่างกาย
3 ช่วยบรรเทาอาการวิงเวียน เป็นลม แน่นหน้าอก
4 ช่วยบำรุงกำลัง
5 ช่วยบำรุงหัวใจ
6 ช่วยบำรุงกระดูกให้ไม่เปราะบาง
7 ช่วยบำรุงสมอง
8 ช่วยปรับความดันโลหิตในร่างกายให้มีความสมดุล
9 ช่วยบรรเทาอาการโลหิตเป็นพิษ
10 ช่วยบรรเทาอาการหรือโรคในช่องปาก
11 ช่วยแก้ฝ้าขาวในปาก
12 ช่วยบรรเทาอาการปวดท้อง มวนท้อง ท้องอืด ท้องเฟ้อ
13 ช่วยบรรเทาอาการท้องร่วง
14 ช่วยบรรเทาอาการของโรคกระเพาะ
15 ช่วยบรรเทาอาการบิดมูกเลือด
16 ช่วยขับปัสสาวะ
17 ช่วยบำรุงตับและไต
18 ช่วยป้องกันโรคไทรอยด์เป็นพิษ
19 ช่วยควบคุมไม่ให้ต่อมลูกหมากโต
20 ช่วยบรรเทาอาการไส้เลื่อน (เพศชาย)
21 ช่วยบำรุงมดลูก (เพศหญิง)
22 ช่วยบรรเทาอาการตกขาว
23 ช่วยขับน้ำคาวปลาของสตรีหลังคลอด
24 ช่วยบรรเทาอาการริดสีดวงทวาร
25 ใบช่วยถอนพิษ
26 ช่วยต้านแบคทีเรีย
27 ช่วยบรรเทาอาการปวดเมื่อย
28 ช่วยรักษาโรคน้ำกัดเท้า
29 ช่วยบำรุงเส้นเอ็นให้แข็งแรง
30 ช่วยต้านเชื้อรา
ประโยชน์
สรรพคุณมากขนาดนี้ ต้องลองแล้ว นอกจากสรรพคุณเหล่านี้แล้ว กระชาย ยังมีประโยชน์ดังนี้
1 ช่วยให้ร่างกายสดชื่น เหนื่อยน้อยลง
2 ช่วยให้เส้นผมแข็งแรง ทั้งผมหงอก ผมบาง ผมร่วง กระชาย ช่วยแก้ปัญหาได้
3 ช่วยดับกลิ่นคาวปลา
4 ช่วยไล่แมลงได้ ด้วยการนำรากกระชายผสมกับข่า ตะไคร้ หอมแดง และใบสะเดาแก่
นอกจากนี้ได้มีการศึกษาและวิจัยจากทีมวิจัยคณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดลและศูนย์ความเป็นเลิศด้านชีววิทยา ได้ศึกษาวิจัยกระชายขาว พบว่าในกระชายขาวมีสาร 2 ตัว ที่มีฤทธิ์ต้านโควิด -19 ซึ่งทั้งสองตัวสามารถทำหน้าที่ยับยั้งการเจริญเติบโตของเชื้อ Virus CORONA ได้
ข้อควรระวังกับการทานกระชาย
1 ควรทานแต่พอดีไม่มากหรือน้อยจนเกินไป
2 ผู้ที่ทานยาสลายลิ่มเลือด หรือผู้ที่มีเกร็ดเลือดต่ำ ไม่ควรทาน
3 หากจำเป็นต้องทานไม่ควรทานติดต่อกันเกิน 7 วัน
กระชาย สมุนไพรไทยดีๆ ประโยชน์เยอะ แต้ก็มีข้อควรระวังสำหรับผู้ที่ดื่มน้ำหรือทานบ่อย ควรดื่มหรือทานในปริมาณที่มีความเหมาะสมกับร่างกาย เพื่อให้สารในร่างกายได้ฟื้นฟู พร้อมทั้งบำรุงร่างกายให้มีความสมดุลอยู่เสมอ ให้สมกับที่ กระชาย เป็นหนึ่งในยาบำรุงกำลังชั้นดี
เครดิตภาพ : 123rf.com
อ่านบทความ : รางจืด สรรพคุณดีๆที่ใช้ล้างพิษ ในร่างกาย
